Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

Πρώτες μέρες στο σχολείο! Πάμε 1η δημοτικού στο «Τούρκικο»…


"Που φτάνουν τώρα τα δίδυμα;" Είναι από τις πιο συχνές ερωτήσεις, εισαγωγικές για φιλοφρόνηση, που δέχομαι από τους γονείς στο ιατρείο. Αφού αποκριθώ, συνήθως ακολουθούν σχόλια τύπου "πω-πω! μεγάλωσαν... πως περνά ο καιρός εεεε;...". Τελευταία όμως ο διάλογος έχει αλλάξει ελαφρώς, κυρίως από πλευράς αντίδρασης του συνομιλητή μου. Στην ευγενική αναζήτηση της ηλικίας των μικρών μου απαντώ:
-Εξίμιση! και φουσκώνω από περηφάνια σα "γάλος" για να ακούσω σχεδόν αμέσως:
- Ωχ! Πρώτη δημοτικού; Άρχισαν τα διαβάσματα… Δύσκολα τα πράγματα ε;.. με μια έκφραση συγκρατημένης απογοήτευσης, που είναι αρκετή για να εξανεμιστεί ο ενθουσιασμός μου.

Είναι τόσο στερεότυπη η κατάληξη αυτής της κουβέντας που αρχίζω να ανησυχώ μήπως έχω πλήρη άγνοια κινδύνου. Επιβεβαιώνονται άραγε οι φόβοι μου ότι  ανήκω  στην κατηγορία των ανθρώπων που  είναι τυχεροί στην ζωή τους επειδή προστατεύονται από την αισιοδοξία του ηλίθιου;
Σπάνια να ακούσω μια θετική ενθάρρυνση του τύπου:
-         Α!! Τι ωραία; Αρχίσατε και το σχολείο.
Περιμένω από στιγμή σε στιγμή να σκάσει από κάπου η βόμβα, όμως ακόμα δεν έχω καταφέρει να εντοπίσω τον εχθρό.
Βλέπετε, οι παράλληλοι μαθησιακοί βίοι των μικρών μου όντως ξεκίνησαν. Εδώ και μερικούς μήνες είμαστε στο "Α1" ο Ερμής και "Α2" η Χαρά. Έχουμε την κα Γιώτα δασκάλα της Χαράς και την κα Μαίρη δασκάλα του Ερμή. Συμπληρώσαμε ήδη αισίως το πρώτο μισό της εκπαίδευσής μας στην πρώτη δημοτικού και αδυνατώ να βρω που κρύβεται η παγίδα; Ποιο θα είναι το μεγάλο ζόρι που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε; Να χάσαμε άραγε ήδη κάποιο τρένο που πέρασε από το σταθμό μας χωρίς καν να το πάρουμε είδηση;
Είναι χειμωνιάτικο πρωινό στο Ρέθυμνο και αναλογίζομαι τα παραπάνω καθώς συνοδεύω τα πρωτάκια μου στο σχολείο τους. Ένας φιλικός ήλιος μας αγκαλιάζει με τις ακτίνες του. Ο Θεός των Ελλήνων δεν μας άφησε να κρυώσουμε φέτος. Μετά από ένα σύντομο διάλλειμα κακοκαιρίας, οι μέρες της Αλκυόνης κατέφθασαν για να απαλύνουν το φόρτο των χαλεπών καιρών που βιώνει ο τόπος μας. Βάλσαμο στα μάτια μου τα μικρά μου, όταν με τις τσάντες τους τρέχουν πριν προλάβει να χτυπήσει το κουδούνι να τις αφήσουν στην αίθουσα, ώστε να έχουν χρόνο για να βγουν στην αυλή να παίξουν με τους φίλους τους. Συνήθως, έχω και εγώ λίγο χρόνο μέχρι το πρώτο μου ραντεβού στο ιατρείο, οπότε επίτηδες καθυστερώ για να τα απολαύσω.

Ο μεταλλικός επαναλαμβανόμενος ήχος με σέρνει για λίγο βίαια πίσω στην πραγματικότητα. Σαν από παιδικό βίωμα που δεν πρόκειται ποτέ να ξεθωριάσει: 
Χτυπά το κουδούνι! Χτυπά το κουδούνι…
Επίτηδες το έγραψα δύο φορές, διότι το αναλογίστηκα πολλές. Κάτι περισσότερο σε φορές, από όσες δεκάδες χρόνια πριν, είχα και εγώ την έγνοια του κουδουνιού. Να προφτάσω πριν χτυπήσει για να είμαι στην ώρα μου, πριν μαζευτούν στη "γραμμή" οι συμμαθητές μου και αρχίσει η προσευχή. Η αλήθεια είναι ότι πλέον, δυσκολεύομαι να ανακαλέσω τις στιγμές όταν τόσο μικρός έτρεχα και εγώ στην αυλή του σχολείου μου. Θαρρείς και η ζωή επιλέγει όταν είσαι παιδί να ζεις με ανεπανάληπτο τρόπο τις «στιγμές» σου, μέσα από τα φίλτρα του ανέμελου μυαλού, που μόλις αρχίζει να αποσπάται από τα μονοπάτια της φαντασίας. Πολλά χρόνια μετά, αν είσαι τυχερός, σου δίνεται τουλάχιστον ακόμα μια ευκαιρία να τα ξαναζήσεις όλα αυτά, με πιο σημαντικούς πρωταγωνιστές από την πρώτη φορά, τα παιδιά σου. Μπορώ μόνο να φανταστώ την ευτυχία του να κατορθώσω να έχω και την τρίτη προσπάθεια στο τυχερό παιχνίδι της ζωής, ώστε να ξαναζήσω παιδικές «στιγμές» μέσα από εγγόνια. Προς το παρόν, αρκούμαι και με το παραπάνω, στο να τις χαίρομαι μέσα από τους άμεσους απογόνους μου.
Κάποιες φορές, υπάρχουν χαρακτηριστικές αναμνήσεις και από τα δικά μου μικράτα, οι οποίες για κάποιο μυστήριο λόγο χαράχτηκαν λίγο πιο βαθιά στις αύλακες του εγκεφάλου και κατάφεραν να επιβιώσουν του τυφώνα "φθορά του χρόνου". Παίζει παιχνίδια το μνημονικό. Βρίσκει αφορμή μια μυρωδιά, έναν ήχο ή μια εικόνα, τρέχει για να ανασύρει μια εμπειρία, μια «στιγμή» από τα πολύ παλιά,  και σε κάνει να νιώθεις πιο άνθρωπος, πιο παιδί. Μέσα από τέτοιες αναλαμπές παλεύω να ανακαλύψω τους κώδικες σκέψης των μικρών μου. Νιώθω σαν να αποκτώ για λίγο τη δυνατότητα να θυμηθώ, και έτσι, να σκεφτώ σαν παιδί, για να καταφέρω να αποκρυπτογραφήσω τις συμπεριφορές τους.
Τα χαϊδεύω με το βλέμμα μου ενώ κάνουν στοιχισμένα, κουτσά-στραβά είναι η αλήθεια, ειδικά τα πρωτάκια, την πρωινή προσευχή τους. Άθελά μου, στη σκέψη μου γυρίζει το ρολόι μερικά λεπτά πριν, όταν στο σπίτι καθώς ετοιμαζόμαστε για να φύγουμε ήταν ανοιχτή η τρισκατάρατη τηλεόραση. Χάζευε η γιαγιά μας η Χαρούλα την επικαιρότητα ενώ χτένιζε τα μαλλιά της συνονόματής της. Θεματολογία, οι επιθέσεις Ισραηλινών στην Γάζα. Απορία της μικρής μου:
-         Γιατί μπαμπά σκεπάζουν τα παιδάκια με τη σημαία;
Σφίχτηκε το στομάχι μου. Τι να απαντήσω; Τι να εξηγήσω για τους θεούς και τους δαίμονες που μιλάνε για αγάπη και πράττουν τη σκληρότερη βία που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους;
-         Κοιμούνται καλή μου, έχουν βρει την ησυχία τους και τα σκεπάζουν για να μην κρυώσουν…
Η οθόνη μαυρίζει, σαν για να μοιάσει στη ψυχή μας. Την έσβησε με μια αντανακλαστική κίνηση η γιαγιά μας. Άραγε τυχαία τα θυμάμαι όλα αυτά καθώς τα μεγαλύτερα παιδιά καλούνται να προσευχηθούν «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομα Σου, ελθέτω η βασιλεία Σου .»;
Τη λύτρωση από την πίκρα των συνειρμών μου χαρίζει η μικρή μου Χαρούλα καθώς την ακούω να προσπαθεί να προσευχηθεί με τη σειρά της αναπαράγοντας τις λέξεις όπως μόνο εκείνη ξέρει «Πάτερ ημών, ο Ερμής ουρανοίς». Παπαγαλίζει όσα ακούει από τα μεγαλύτερα παιδιά χωρίς να καταλαβαίνει την ουσία όσων αρθρώνει. Αν το εξετάσεις από μια σκοπιά δεν έχει άδικο, «ο Ερμής ουρανοίς», μια που ο αδερφός της μεσουρανεί στη ζωούλα της. Από την άλλη, άραγε πόσοι ψελλίζουν σωστά τις λέξεις όμως ποτέ δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν το αληθινό τους νόημα.
Τα μικρά μου χώνονται γρήγορα πίσω από τους πέτρινους τοίχους του σχολείου μας, του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου
 Ακούει και στο παρατσούκλι το «Τούρκικο», μια που πρωτοκτίστηκε το 1795 από τον Εδεχέμ Μπέη, όπως μαρτυρά ακόμα και σήμερα η μαρμάρινη επιγραφή που κοσμεί την καμάρα της μικρής του πλέον, πίσω εισόδου:
«Αυτό το σχολείο το έκαμε ο Κλάψας Εδεχέμ Μπέης και το δώρισε στην παιδεία για να φοιτούν θηλυκά παιδιά. Οι επισκέπτες και αυτοί που θα διδάξουν ας εύχονται τη σωτηρία του. 1210 μήνας Μουχαρέμ (1795 μ.Χ.)»  
Εύχομαι για τη σωτηρία του Μπέη χαζεύοντας τα παιδιά να χάνονται πίσω από την πόρτα του κτιρίου. Πάνε να σμιλέψουν το μυαλουδάκι τους.
Οι δασκάλες τους τα ακολουθούν κατά πόδας. Αυτές οι τελευταίες, οι εξίσου υπέροχες πρωταγωνίστριες της ζωής των μικρών μου τους τελευταίους μήνες, έδειξαν τα σημεία των ικανοτήτων τους, αλλά και των προθέσεών τους, ήδη από τη δεύτερη εβδομάδα μετά την έναρξη της φετινής σχολικής χρονιάς. Μας κάλεσαν για να μας ενημερώσουν και μας άνοιξαν τα μάτια για πολλά που σίγουρα θα κάναμε λάθος.
-         Δεν λέμε στο παιδί «τι έχουμε να διαβάσουμε για αύριο;», η σωστή προσέγγιση είναι «τι έχεις να διαβάσεις για αύριο;». Είναι ευθύνη του παιδιού να προετοιμαστεί για την επόμενη μέρα και όχι όλης της οικογένειας. Ο μαθητής έχει να διαβάσει, οι υπόλοιποι είμαστε εκεί για να τον βοηθήσουμε.  Αφού δείτε μαζί την ύλη, όσα έχει να προετοιμάσει δηλαδή για την επόμενη μέρα, του δίνετε την ευκαιρία να σας ρωτήσει, εάν το χρειάζεται, κάτι επεξηγηματικού χαρακτήρα και μετά φεύγετε από το δωμάτιο του, για να ξαναγυρίσετε μόλις σας φωνάξει ότι έχει τελειώσει. Δεν κάθεστε από πάνω του για να το επιβλέπετε. Αφήνετε το παιδί να αναλαμβάνει μόνο του την ευθύνη της μελέτης του. Αφού τελειώσει και σας φωνάξει, πριν να ελέγξετε μαζί του όσα έχει ετοιμάσει, θα του ζητήσετε να κάνει "αυτοέλεγχο", να διαβάσει δηλαδή μια τελευταία φορά με προσοχή, όσα έχει ετοιμάσει.
Δεν αρκέστηκαν σε μια συνάντηση-ενημέρωση. Μας τα υπενθυμίζουν τακτικά, σε σχεδόν εβδομαδιαία βάση, με “ραβασάκια” που μας φέρνουν οι μικροί μας μαθητές. Τρέχει ο Ερμής μου με ζήλο που θα τον ζήλευε ακόμα και αυτός ο συνονόματός του Θεός, όντας ο ίδιος ταχυδρόμος των Θεών, και μας ανακοινώνει όλο χαρά:
-Έχετε γράμμα από την δασκάλα, έχετε γράμμα από την δασκάλα μου!
Συνήθως, την προηγούμενη, την ίδια ή την επόμενη μέρα η αλληλογραφία μας συμπληρώνεται με το γράμμα και της δασκάλας της Χαράς. Μας ενημερώνουν για την ύλη που έχουν ήδη διανύσει με τα παιδιά, όσα πρέπει να ετοιμάσουν για την επόμενη εβδομάδα, αλλά και μικρές συμβουλές του τύπου: "είναι καλό να έχει έτοιμη την τσάντα του αποβραδίς ώστε να μην τρέχει για να την ετοιμάσει το πρωί" ή “προσπαθήστε να μην ξεχνάτε τον αυτοέλεγχο”.
Θυμήθηκα αυτές τις συμβουλές όταν η μητέρα μου παραπονέθηκε για τον ανιψιό μου, ότι ενώ πέρσι ήταν πολύ επιμελής και μόλις γύριζε από το σχολείο καθόταν αμέσως για να τελειώνει με τα μαθήματά του, φέτος όλο στριφογυρίζει στην καρέκλα του, χαζεύει και καθυστερεί. Της μεταλαμπάδευσα λίγη από τη σοφία που μας προσφέρουν οι δασκάλες μας και το αποτέλεσμα ήταν άμεσο. Αντί να περιμένει μέσα στο δωμάτιο που διάβαζε ο ανιψιός μου, συμμετέχοντας άθελά της σε ένα παιχνίδι όπου ο μικρός μαθητής προσπαθούσε να "ξεφύγει" από την μελέτη κάτω από τα άγρυπνα μάτια της γιαγιάς-επιτηρήτριας, αποχωρούσε από το δωμάτιο και περίμενε να τη φωνάξει ο εγγονός της όταν ήταν έτοιμος. Έτσι, ο μαθητής αναγκάζεται να διαχειριστεί μόνος του τον χρόνο του και συνήθως προτιμά να συγκεντρωθεί και να τελειώνει την εργασία του, παρά να κάθεται μόνος του στο γραφείο του "χαζοπαζαρεύοντας". Ο μικρός ανιψιός μου ξαναβρήκε την όρεξη του για μελέτη, ή μάλλον πιο σωστά, αποφάσισε και πάλι να «ξεμπερδεύει» με τα διαβάσματά του το συντομότερο, προτιμώντας το πραγματικό παιχνίδι από το «κρυφτούλι» με την γιαγιά του και το διάβασμα.
Όμως όλα τα παραπάνω είναι εισαγωγικά για όσα όμορφα έχω να σας εξιστορήσω για το πώς διαβάζουμε, γράφουμε και υπολογίζουμε μαθηματικά παρέα με τα δίδυμα μου, καθώς και για τα «κόλπα» που μετατρέπουν την εκπαίδευσή τους σε απόλαυση. Σας υπόσχομαι να μην αργήσει η συνέχεια. Προς το παρόν…
Να είστε όλοι καλά και τα παιδιά μας καλύτερα!